Świadkowie Jehowy w Erytrei – wspólnota religijna około 1600 Świadków Jehowy w Erytrei działających w warunkach represyjnego zakazu rządowego. Wspólnota ta jest poddawana brutalnym prześladowaniom religijnym ze względu na zachowywaną przez jej członków neutralność polityczną. W więzieniach za swoją wiarę wciąż pozostaje 36 Świadków Jehowy.
Według danych z września 2018 roku bez postawienia aktu oskarżenia więziono 53 Świadków Jehowy. W grupie tej najstarsza osoba była powyżej 78. roku życia. Wcześniej w więzieniach znajdowały się też dzieci, które pozostawiono przy aresztowanych matkach gdy miały zaledwie 6 miesięcy. Trzy osoby przebywały w więzieniu ponad 26 lat – od 24 września 1994 roku do 4 grudnia 2020. W tym czasie cztery osoby zmarły w więzieniu, kilka innych zwolniono z więzienia ze względu na poważną utratę zdrowia, która była przyczyną śmierci trzech osób zmarłych wkrótce po zwolnieniu[uwaga 1].
Świadkowie Jehowy działalność prowadzą nieoficjalnie, z tego powodu szczegółowa liczebność członków społeczności nie jest podawana do wiadomości publicznej. Sprawozdanie z działalności w tym kraju dołączane jest do ogólnego z 33 krajów, gdzie działalność Świadków Jehowy jest ograniczona prawnie lub zakazana. Działalność misyjna i ewangelizacja w Erytrei jest zabroniona. Miejscowi głosiciele prowadzą działalność kaznodziejską potajemnie z zachowaniem najwyższej ostrożności.
Historia[]
Początki[]
Pierwsze grupy Świadków Jehowy pojawiły się na terenie obecnej Erytrei w latach 40. XX wieku. W 1954 roku dwóch misjonarzy, absolwentów Biblijnej Szkoła Strażnicy – Gilead przybyło do Etiopii, prowadząc działalność kaznodziejską. Wkrótce powstały zbory w Asmarze i w portowym mieście Massaua.
30 maja 1957 roku władze wprowadziły zakaz działalności na terenie Etiopii. W 1960 roku liczba głosicieli przekroczyła 100 osób. W czasach gdy tereny obecnej Erytrei znajdowały się w granicach Etiopii, liczba Świadków Jehowy wzrastała pomimo ostrych prześladowań. Niektórzy z członków tej społeczności, zostali przez władze skazani na śmierć, za zachowywanie neutralności w kwestiach politycznych lub odmowę służby wojskowej.
Na terenie Etiopii 34-letni okres oficjalnego zakazu działalności zakończył się 11 listopada 1991 roku. W styczniu 1992 roku grupa erytrejskich Świadków Jehowy uczestniczyła w kongresie „Lud miłujący wolność” w etiopskiej Addis Abebie. W 1993 roku, w trakcie wojny o niepodległość Erytrei, w Massaua 39 osób wraz z dziećmi – chroniło się przez cztery miesiące pod niskim mostem na pustkowiu z powodu prowadzonych w okolicy działań wojennych, w tym bombardowań przeprowadzanych przez wojska etiopskie. W styczniu 1994 roku grupa erytrejskich Świadków Jehowy uczestniczyła w kongresie „Pouczani przez Boga” w etiopskiej Addis Abebie.
Prześladowania religijne[]
W przeciwieństwie do Świadków Jehowy w Etiopii, którzy w 1991 roku ponownie uzyskali legalizację i tym samym swobody religijne, po uzyskaniu niepodległości przez Erytreę dla miejscowych Świadków Jehowy rozpoczął się okres ostrych prześladowań religijnych. Zachowujący neutralność w sprawach politycznych członkowie wyznania nie wzięli udziału w referendum niepodległościowym. Z tego powodu 25 października 1994 roku Świadkowie Jehowy w Erytrei zostali decyzją prezydenta pozbawieni praw obywatelskich. Świadkom Jehowy nie wydaje się dokumentów tożsamości, praw jazdy, paszportów i innych dokumentów urzędowych. Z tego względu nie mogą zawierać związków małżeńskich. Bez tych dokumentów niektórzy z nich są zatrudniani tylko do prac za symboliczną zapłatę. Co najmniej 36 rodzin zostało usuniętych ze swoich domów i pozbawionych możliwości wynajęcia mieszkania. Jako jedyni mieszkańcy kraju, Świadków Jehowy nie mogą otrzymać talonów na żywność.
Ponad 30 dzieci Świadków Jehowy zostało wydalonych ze szkół. Dla innych uczniów tego wyznania edukacja jest możliwa tylko do 12 roku życia. Niektóre z dzieci pozostają rok lub dwa lata bez dostępu do systemu edukacji, nim ich rodzice nie wyślą je do prywatnych, płatnych szkół.
Około 250 rodzin Świadków Jehowy uciekło z Erytrei szukając azylu poza granicami kraju. W ten sposób powstały zbory i grupy Świadków Jehowy pochodzących z Erytrei m.in. w krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Niektórzy trafili do obozów dla uchodźców. Co najmniej 100 Świadków Jehowy straciło pracę z powodu przynależności religijnej, co miało wpływ na sytuację ekonomiczną co najmniej 325 osób. 38 osób pozbawiono licencji na prowadzenie działalności gospodarczej.
Erytrea nie uznaje prawa do odmowy służby wojskowej podyktowanej względami sumienia. Z tego powodu wielu Świadków Jehowy aresztowano oraz osadzono w więzieniach. 24 września 1994 roku aresztowano trzech młodych Świadków Jehowy, Paulosa Eyassu, Isaaca Mogosa i Negede Teklemariama, którzy ze względu na neutralność w sprawach światopoglądowych, odmówili służenia w armii. Zostali oni osadzeni w więzieniu bez rozprawy sądowej oraz uniemożliwiono im kontakt z rodziną i adwokatem. Przez wiele lat byli przetrzymywani w metalowym kontenerze o wymiarach 3 na 2 m, w obozie wojskowym Sawa przy granicy z Sudanem. Często też są poddawani rozmaitym torturom. W więzieniach przebywało co najmniej 16 osób odmawiających pełnienia służby wojskowej.
Paulos Eyasu, Isaac Mogos i Negede Teklemariam w więzieniu[uwaga 2]
7 maja 1996 roku dziennik „The New York Times” opublikował list Towarzystwa Strażnica opisujący prześladowania religijne w tym kraju w artykule Erytrea – brak sukcesów w przestrzeganiu praw człowieka. Od marca 2002 roku Świadkowie Jehowy – wraz z innymi (głównie chrześcijańskimi) mniejszościami religijnymi – zostali objęci zakazem praktykowania swojej religii. W maju 2003 roku rząd Erytrei odmówił wydania wiz dla prawnika Świadków Jehowy ze Stanów Zjednoczonych oraz przedstawicielowi Świadków Jehowy z Kenii, którzy próbowali spotkać się z urzędnikami w celu omówienia bieżących problemów, z jakimi borykają się Świadkowie Jehowy w tym kraju.
Do większych ich aresztowań doszło 8 lipca 2008 roku (zatrzymanie 24 osób), 28 czerwca 2009 roku (23 osoby w wieku od 2 do 80 lat) oraz w kwietniu 2014 roku (zatrzymanie ponad 120 osób). Większość zatrzymanych w kwietniu 2014 roku odzyskało wolność, jednak 20 spośród aresztowanych 27 kwietnia nadal jest przetrzymywanych w więzieniach. 9 kwietnia 2016 roku Samuol Dawit została uwięziona za podyktowaną sumieniem odmowę służby wojskowej. 30 marca 2017 roku Hadas Dawit usiłowała wpłacić kaucję za swoją siostrę, Samuol, ale ona też została aresztowana i obecnie obie są przetrzymywane w więzieniu Mai Serwa. We wrześniu 2017 roku aresztowano dwóch młodych Świadków Jehowy, którzy są przetrzymywani na posterunku policji w Asmarze.
W maju 2010 roku lista uwięzionych zawierała 55 osób, w tym małe dzieci, kobiety i osoby powyżej 70. roku życia. Świadkowie Jehowy wystosowali apele do Departamentu Stanu Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz 18 ambasad Erytrei w różnych krajach. Spotkali się z przedstawicielami krajów Rogu Afryki oraz Unii Afrykańskiej. Zaapelowali do prezydenta Isajasa Afewerki o uwolnienie wszystkich przetrzymywanych, którzy nie są w wieku poborowym, w tym dzieci i osób starszych. Nie otrzymali jednak odpowiedzi.
Sytuacja wyznania[]
Według uchwalonej w 1997 roku konstytucji w Erytrei gwarantowana jest wolność praktykowania jakiejkolwiek religii lub wyznania. Ponadto 14 stycznia 1999 roku Erytrea ratyfikowała Afrykańską Kartę Praw Człowieka i Ludów, zobowiązującą do równego traktowania ludzi pod względem ich praw bez względu na wyznawaną religię (artykuł 2), gwarantującą wolność sumienia, wyznania i praktyk religijnych oraz zabraniającą stosowania środków ograniczających wolność wyznania (art. 8). Jednak według doniesień z 2005 roku w praktyce postanowienia te nie są przestrzegane. Władze poważnie ograniczają możliwość praktykowania religii mniej licznych wyznań protestanckich i innych, ze szczególną presją wobec Świadków Jehowy.
W 2002 roku wydano rozporządzenie, według którego wszystkie wyznania z wyjątkiem czterech największych mają obowiązek składania wniosków o legalizację, obejmujących wiele szczegółowych informacji, dotyczących historii, działalności, finansowania, w tym środków uzyskiwanych z zagranicy, personalia przywódców. Wnioski mogą nie być akceptowane, pomimo spełnienia wszystkich wymogów.
Nadal obowiązuje prezydencki dekret z 1994 roku, pozbawiający Świadków Jehowy praw obywatelskich w związku z ich niezaangażowaniem w referendum niepodległościowe i odmową pełnienia służby wojskowej. Stwarza to dla nich liczne problemy prawne i ekonomiczne. Rząd Erytrei uważa, że przez brak udziału w referendum Świadkowie Jehowy sami pozbawili się obywatelstwa, co jednak nie usprawiedliwia represji, które nie są związane z posiadaniem określonego obywatelstwa.
Spośród Świadków Jehowy aresztowanych bez procesu za odmowę służby wojskowej lub praktykowanie swej religii w lipcu 2014 roku nadal osadzone w więzieniach były 73 osoby w wieku od 2 do 78 lat. Powołana przez ONZ Komisja Śledcza do spraw Praw Człowieka w Erytrei (COIE) oprócz sprawozdania złożonego przed Radą Praw Człowieka ONZ (HRC) sporządziła dodatkowy raport, w którym zwrócono uwagę na dyskryminację, represje, tortury i nadużycia, których się dopuszcza wobec Świadków Jehowy. Komisja zaleciła aby:
- „Zastosować natychmiastowe środki, by położyć kres wszelkim przejawom prześladowań na tle religijnym, zwłaszcza w wypadku kilku konkretnych wyznań, takich jak Świadkowie Jehowy (...), oraz przywrócić ich członkom obywatelstwo i wszystkie związane z nim prawa.”
- „Zaprzestać stosowania eksmisji jako formy represji wobec wyznawców religii prawnie nieuznawanych, w tym Świadków Jehowy, a także osób odmawiających udziału w walkach zbrojnych.”
30 czerwca 2015 roku Rada Praw Człowieka przyjęła rezolucję „stanowczo potępiającą notoryczne, powszechne i rażące przejawy łamania praw człowieka, którego dopuszczały się i nadal się dopuszczają władze Erytrei”. W rezolucji tej HRC nawołuje władze do podjęcia natychmiastowych oraz konkretnych działań, by wprowadzić w życie zalecenia Komisji, między innymi te dotyczące Świadków Jehowy. Wzywa Erytreę do natychmiastowego:
- „Zaprzestania bezpodstawnych aresztowań obywateli, a także stosowania tortur i innych okrutnych, nieludzkich oraz upokarzających metod lub kar.”
- „Zapewnienia więźniom swobodnego i sprawiedliwego dostępu do niezależnego systemu sądowniczego oraz poprawienia warunków panujących w więzieniach.”
- „Poszanowania prawa człowieka do wolności opinii i wyrażania jej, wolności sumienia i religii lub przekonań oraz prawa do spokojnego zgromadzania i stowarzyszania się.”
21 czerwca 2016 roku – powołana przez Organizację Narodów Zjednoczonych – Komisja Śledcza do spraw Praw Człowieka w Erytrei (COIE) przedstawiła Radzie Praw Człowieka drugie szczegółowe sprawozdanie. Komisja wzywa Erytreę do „poszanowania wolności wyznania i przekonań” oraz do „położenia kresu nieuzasadnionym aresztowaniom i pozbawianiu wolności osób z powodu ich przekonań religijnych, w szczególności członków określonych grup religijnych, takich jak Świadkowie Jehowy, (...) oraz do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich, którzy zostali bezprawnie i arbitralnie zatrzymani”. Komisja Śledcza określiła prześladowania obywateli Erytrei z powodu wyznawanej przez nich ich religii jako „zbrodnię przeciwko ludzkości”. W 2017 roku warunki uwięzionych nieco się poprawiły gdy władze przeniosły ich z obozu Meitir do więzienia Mai Serwa. Pozwolono im odbierać od krewnych paczki z jedzeniem, a poważnie chorym pozwolono skorzystać z opieki medycznej. Jednakże w wyniku warunków uwięzienia w obozie Meitir wielu doznało znacznego trwałego uszczerbku zdrowia.
Do kolejnych aresztowań doszło we wrześniu 2017 roku.
W roku 2018 żaden z 53 więzionych Świadków Jehowy (42 mężczyzn i 11 kobiet) nadal nie usłyszał zarzutów, ani nie był sądzony. Na początku 2018 roku dwóch kolejnych starszych wiekiem więźniów zmarło w więzieniu. Niektórzy zostali umieszczeni w blaszanych kontenerach albo w budynkach do połowy wkopanych w ziemię i przebywali w nich kilka lat.
4 grudnia 2020 roku wypuszczono na wolność 28 Świadków Jehowy (26 mężczyzn i 2 kobiety), którzy byli więzieni za swoją wiarę od 5 do 26 lat. 29 stycznia 2021 roku wypuszczono Świadka Jehowy, który był więziony przez ponad 12 lat. 1 lutego zwolniono kolejnych 3 Świadków Jehowy (1 mężczyznę i 2 kobiety), których więziono od 4 do 9 lat. Łącznie od 1994 do 2023 w Erytrei w więzieniach przebywało co najmniej 243 Świadków Jehowy.
Paulos Eyasu, Isaac Mogos i Negede Teklemariam po 26 latach spędzonych w więzieniu
(zdjęcie nawiązuje do fotografii więziennej)
Jednakże kolejne aresztowania nie ustały. W styczniu 2024 roku wciąż pozostawało uwięzionych 36 Świadków Jehowy (26 mężczyzn i 10 kobiet).
Uwagi[]
- ↑ Misghina Gebretinsae i Yohannes Haile zmarli w obozie Meiter, a na początku 2018 roku Habtemichael Tesfamariam i Habtemichael Mekonen zmarli w więzieniu Mai Serwaw. Ponadto Kahssay Mekonnen, Goitom Gebrekristos i Tsehaye Tesfamariam zmarli wkrótce po wypuszczeniu na wolność.
- ↑ Zdjęcie to zostało zrobione w pierwszych latach uwięzienia przez życzliwy personel więzienia: strażnika i sekretarkę. Uznali oni, że władze więzienia zamierzają doprowadzić do ich śmierci. Dlatego postanowili uwiecznić tych trzech młodych Świadków oraz opowiedzieć o tym co się z nimi działo innym. Chcieli by ich rodziny dowiedziały się gdzie byli, jak wyglądali, co się z nimi stało. Postanowili więc zrobić zdjęcie i przekazać je bliskim tych więźniów. Z tego względu więźniowie nie chcieli dać po sobie poznać czego doświadczają w więzieniu lecz postanowili pokazać, że z radością znoszą prześladowania. Dlatego też postarali się o uśmiech.
Źródła[]
Linki zewnętrzne[]
Kraje zakazu • Algieria • Afganistan • Arabia Saudyjska • Bahrajn • Bhutan • Brunei • Chiny • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Irak • Iran • Jemen • Jordania • Katar • Komory • Korea Północna • Kuwejt • Laos • Liban • Libia • Malediwy • Maroko • Mauretania • Oman • Rosja • Singapur • Somalia • Syria • Tadżykistan • Tunezja • Turkmenistan • Uzbekistan • Wietnam • Zjednoczone Emiraty Arabskie
Świadkowie Jehowy w Afryce • Algieria • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Czad • Demokratyczna Republika Konga • Dżibuti • Egipt • Erytrea • Eswatini • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Gwinea • Gwinea Bissau • Gwinea Równikowa • Kamerun • Kenia • Komory • Kongo • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Madera • Majotta • Malawi • Mali • Maroko • Mauretania • Mauritius • Mozambik • Namibia • Niger • Nigeria • Południowa Afryka • Republika Środkowoafrykańska • Republika Zielonego Przylądka • Reunion • Rodrigues • Rwanda • Senegal • Seszele • Sierra Leone • Somalia • Sudan • Sudan Południowy • Tanzania • Togo • Tunezja • Uganda • Wybrzeże Kości Słoniowej • Wyspa Świętej Heleny • Wyspy Świętego Tomasza i Książęca • Zambia • Zimbabwe